Πέμπτη 9 Σεπτεμβρίου 2010

Στη μνήμη του Βασίλη Χριστοδούλου

Του Χ.Κ. Λαζαρόπουλου

Οι Βασίλης Χριστοδούλου και Αρχέλαος Αντώναρος θα μείνουν στο μυαλό μου ως το αχτύπητο δίδυμο της «ΑΘΗΝΑΪΚΗΣ», στη χρυσή εποχή της από το 1951 -1963.

Στις 14 Μαρτίου 1950 ξεκίνησε η πιο όμορφη περιπέτεια των δύο φίλων. Εκείνη την ημέρα η «ΑΘΗΝΑΪΚΗ» βγήκε στα περίπτερα δυναμική, ανεξάρτητη και κυρίως έτοιμη να πει αλήθειες στην κοινή γνώμη και να δώσει αγώνες για τη Δημοκρατία.

Ο αείμνηστος εκδότης Γ. Παπαγεωργίου είχε προκαλέσει τους δύο μαιτρ του σκίτσου να δημοσιεύουν καθημερινώς μια φάσα με τρεις ή τέσσερις έγχρωμες γελοιογραφίες κάτω από τον λογότυπο της εφημερίδας, σχολιάζοντας εύστοχα, καυστικά και με χιούμορ την επικαιρότητα.

Ποιος δεν θυμάται τις γελοιογραφίες με τον Μαρκεζίνη (ο οποίος απ’ αυτούς πήρε το παρατσούκλι «σώμα και κόμμα» όταν έφυγε από την ΕΡΕ), του Καραμανλή, της Φρειδερίκης, του Γεωργίου Παπανδρέου ή του Σοφό (Σοφοκλή Βενιζέλου).

Αρχικά γνώρισα τον Αρχέλαο κατά την προετοιμασία επανεκδόσεως της «ΑΘΗΝΑΪΚΗΣ» τον Μάρτιο του 1997. Στη συνέχεια γνώρισα και τον Βασίλη Χριστοδούλου στη «ΒΡΑΔΥΝΗ της Κυριακής», με την οποία συνεργαζόμουν παράλληλα. Σαν μικρό παιδί άκουγα τις ιστορίες που μου έλεγαν πότε ο Αρχέλαος σου και πότε ο Χριστοδούλου ειδικά για τις περίφημες δίκες της "Αθηναϊκής" όταν ο Παπαγεωργίου και Εμμανουήλ Μπακλατζής έκαναν δριμεία κριτική στο... Παλάτι.

Επίσης θυμάμαι τον Χριστοδούλου να δακρύζει έξω από το γραφείο του τότε διευθυντή της «ΒτΚ» Κωστή Δήμτσα για ένα σκίτσο που είχε κάνει ο Αρχέλαος για τις αγροτικές κινητοποιήσεις (θαρρώ το 1998). Είχε κάνει αίσθηση και το είχε αναδημοσιεύσει και ο Στάθης (Σταυρόπουλος) στη στήλη του. Όταν έγραφα τα ιστορικά αφιερώματα της «Α» και της «ΒτΚ» πάντοτε συμπεριλάμβανα στο κασέ σκίτσα και των δύο αυτών μεγάλων γελοιογράφων.

Χάρη σ’ αυτούς μάλιστα είχα προτείνει στον Σπύρο Καρατζαφέρη να φιλοξενεί καθημερινά το πρωτοσέλιδο της «Α» χαρακτηριστική γελοιογραφία που θα διάνθιζε το βασικό θέμα της εφημερίδας. Το είχε δεχθεί κι ο γελοιογράφος που ανέλαβε να φέρει εις πέρας αυτήν την αποστολή ήταν ο Θόδωρος Μουτζουρίδης, ο οποίος συνέχισε την παράδοση των Αρχέλαου και Χριστοδούλου ως και το 2001.

Φαντάζομαι ότι οι δύο φίλοι και συνάδελφοι θα σπάνε πλάκα στον Παράδεισο, θα φτιάχνουν τα καλύτερα σκίτσα με τα πενάκια τους και θα θυμούνται μαζί με τους Παπαγεωργίου, Μπακλατζή, Δάνο, Αθανασιάδη, Σαραντάκο, Καμβύση, Ναζλίδη κι άλλα ιερά τέρατα του Τύπου πως κάποτε από τις εφημερίδες έβγαιναν οι καλύτεροι σκαπανείς του πνεύματος…

Το βιογραφικό του

Ο τότε πρωθιυπουργός Γεώργιος Παπανδρέου
αποπέμπει τον τότε υπουργό Εθνικής Αμύνης
Πέτρο Γαρουφαλιά, λίγο πριν από
την Αποστασία του 1965,
όπως το κατέγραψε ο Χριστοδούλου.
Έφυγε ο τελευταίος από τη μεγάλη γενιά των γελοιογράφων της δεκαετίας του ’50.

Ο Βασίλης Χριστοδούλου αποτελεί αναμφισβήτητα μια θρυλική φυσιογνωμία της ελληνικής γελοιογραφίας.

Γεννήθηκε το 1917 στον Πειραιά και σε ηλικία μόλις 19 χρόνων, το 1936, δημοσίευσε την πρώτη του γελοιογραφία στην εφημερίδα «Ηχώ της Ελλάδας», που είχε εκδώσει ο Κωστής Μπαστιάς. Από τότε, και έως την αποχώρησή του από την ενεργό δημοσιογραφία, σταδιοδρόμησε στον αθηναϊκό ημερήσιο και περιοδικό Τύπο ως σκιτσογράφος και γελοιογράφος με θετικές επιδόσεις και επιτυχημένες παρουσίες στην Ελλάδα και το εξωτερικό.

Για περισσότερα από πενήντα χρόνια εργάστηκε στις εφημερίδες «Εφημερίς των Ελλήνων», «Αθηναϊκή», «Προοδευτικός Φιλελεύθερος», «Η Βραδυνή», «Η Μεσημβρινή» κ.ά. Επίσης, συνεργάστηκε στα περιοδικά «Θησαυρός», «Πάνθεον», «Εικόνες», «Ρομάντζο», «Παγκόσμιος Τύπος», «Σαββατοκύριακο», «Πρώτο» και σε διάφορα άλλα εβδομαδιαία δεκαπενθήμερα και μηνιαία έντυπα.

Υπήρξε ακόμη, τακτικός συνεργάτης της εφημερίδας «Αθλητική Ηχώ» και της συνδικαλιστικής επιθεώρησης «Πρωτεργάτης». Ως γελοιογράφος συνεργάστηκε και με την εφημερίδα της Θεσσαλονίκης «Μακεδονία», στην οποία διαδέχθηκε τον Φωκίωνα Δημητριάδη.

Με τον Αρχέλαο

Άλλο σκίτσο του Χριστοδούλου
για την αποπομπή Γαρουφαλλιά
από τον Γεώργιο Παπανδρέου,
με φόντο την Κέρκυρα
(και τα τότε θερινά ανάκτορα).
Σύμφωνα με την ανακοίνωση της ΕΣΗΕΑ, ως πολιτικός γελοιογράφος πρωτοεμφανίστηκε στην εφημερίδα «Αθηναϊκή» του Γιάννη Παπαγεωργίου από την αρχή της έκδοσής της το 1951 μέχρι το 1962. Στη συνέχεια ανέλαβε πολιτικός γελοιογράφος στην εφημερίδα «Η Βραδυνή» των αδελφών Αθανασιάδη, στην οποία παρέμεινε επί 20 και πλέον χρόνια. Έτσι, οι γελοιογραφίες του, που δημοσιεύθηκαν πρωτοσέλιδες και στις δύο εφημερίδες, με βασικά γνωρίσματα το πηγαίο σκωπτικό πνεύμα και την προσωπική σκιτσογραφική έκφραση, ταυτίστηκαν με την μεταπολεμική πολιτική ζωή της Ελλάδας και επέδρασαν στη διαμόρφωση τάσεων, ροπών και συναισθημάτων μεταξύ της κοινής γνώμης.

Σειρές από γελοιογραφίες και σκίτσα του έχουν εικονογραφήσει αναγνώσματα, ρεπορτάζ και διάφορα δημοσιογραφικά και φιλολογικά κείμενα, που δημοσιεύτηκαν σε εφημερίδες και περιοδικά μεγάλης κυκλοφορίας. Διεκδικεί ίσως παγκόσμιο ρεκόρ παραγωγικότητας, αφού υπολογίζεται ότι ξεπερνούν τις 120 χιλιάδες οι γελοιογραφίες του. Έχει λάβει μέρος σχεδόν σε όλες τις μεταπολεμικές, πανελλήνιες και διεθνείς εκθέσεις γελοιογραφίας και σκίτσου.

Σκίτσο του Βασ. Χριστοδούλου που
τον δείχνει ως "δικέφαλο"
της "Αθηναϊκής" με τον καλό του
φίλο και συνάδελφο, Αρχέλαο.
Δεν είναι τυχαίο ότι από το 1948 έως πριν από λίγο καιρό, σκίτσαρε καθημερινά.

Όπως λένε οι νεώτεροι συνάδελφοί του, αποτέλεσε έναν παραγωγικότατο δημιουργό που ενώνει διά μέσου της προσωπικής του εμπειρίας, όλες τις γενιές της μεταπολεμικής γελοιογραφίας.

Από τον Φωκίωνα Δημητριάδη και τον Παύλο Παυλίδη, μέχρι τους σημερινούς ομότεχνούς του, πολιτικούς γελοιογράφους.

Η γραμμή του ήταν καθαρή και απέριττη, είναι εν-τυπωμένη για τα καλά στο νεοελληνικό μας ασυνείδητο. Βαρελόφρονες, σεξοβόμβες, ξεμυαλισμένοι και αναπόφευκτα) απατημένες σύζυγοι, αλλά και Ανδρέας Παπανδρέου και Χαρίλαος Φλωράκης και όλη η σύγχρονη πολιτική ιστορία. Όλοι έχουν περάσει από την πένα του.

Σύμφωνα με την ΕΣΗΕΑ, ο Βασίλης Χριστοδούλου υπήρξε ένας σεμνός, ευπρεπής και ευγενής συνάδελφος, που άφησε σπουδαίο έργο ως γελοιογράφος και σκιτσογράφος. Παράλληλα, δίδαξε ήθος και έμεινε πιστός στις αρχές του δημοσιογραφικού λειτουργήματος.