Του Χ.Κ. Λαζαρόπουλου
Άλλη μια μεγάλη εφημερίδα περνά στην ιστορία. Πρόκειται για την «ΑΠΟΓΕΥΜΑΤΙΝΗ», η οποία ενημέρωνε επί 58 χρόνια την κοινή γνώμη, είχε αποκτήσει πιστούς αναγνώστες αλλά και μεγάλους εχθρούς. Ήταν η εφημερίδα της αποκαλούμενης «λαϊκής δεξιάς» και στηριζόταν πάντα στο ρεπορτάζ.
Αποτέλεσε το νεώτερο αδελφάκι της ιστορικής εφημερίδας «ΑΚΡΟΠΟΛΙΣ» που εκδόθηκε από τον πατέρα της ελληνικής δημοσιογραφίας Βλάση Γαβριηλίδη το 1881 ως πολιτική και σατυρική επιθεώρηση με αρχικό τίτλο «Μη χάνεσαι». Το παιγνίδι της ιστορίας επαναλαμβάνεται στην περίπτωση της «Απογευματινής». Όσα συνέβησαν στο ιστορικό κτήριο της Φειδίου 12 θυμίζουν αυτά που διαδραματίζονταν στο κρίσιμο εξάμηνο από τον Φεβρουάριο έως τον Αύγουστο του 1989, κατά τον επιθανάτιο ρόγχο της αρχαιότερης ελληνικής εφημερίδας, στα τελευταία γραφεία της επί της Αμαλίας 52.
Για μια ακόμα φορά, οι δημοσιογράφοι, οι τεχνικοί και οι διοικητικοί τέθηκαν σε ένα ιδιότυπο καθεστώς ομηρίας από την εργοδοσία χωρίς την παραμικρή στήριξη προσώπων που στήριζαν μέσα από τις στήλες της εφημερίδας επί σειράν ετών. Δυστυχώς για άλλη μια φορά επιβεβαιώνεται η έλλειψη στρατηγικής και συγκεκριμένου σχεδίου χειρισμού θεμάτων σχετικά με τα ΜΜΕ από τη Ρηγίλλης.
Επίσης φαίνεται και η ανεπάρκεια ορισμένων προβεβλημένων δημοσιογραφο-εκδοτών (που αρνούνται να παραδώσουν στην ΕΣΗΕΑ τις ταυτότητές τους και κράζουν άναρθρα στα βραδυνά δελτία ειδήσεων). Σε πολλές περιπτώσεις φέρονται να πέρασαν από τα γραφεία εκδοτών, μεταξύ άλλων και του εκδότη της "Α" κ. Κ. Σαραντόπουλου, δήθεν για να δώσουν λύση στο πρόβλημα της εφημερίδας. Τις περισσότερες φορές όμως, λέγεται πως πρότειναν λύσεις που στρέφονταν εις βάρος των εργασιακών δικαιωμάτων των εργαζομένων.
Οι εργαζόμενοι
Την κατάσταση που επικράτησε στην «ΑΠΟΓΕΥΜΑΤΙΝΗ» το τελευταίο διάστημα την σκιαγραφούν με τον καλύτερο τρόπο οι εργαζόμενοι της εφημερίδας στην επιστολή που ανήρτησαν στο ιστολόγιο freeapog.blogspot.com. Συγκεκριμένα αναφέρει:
«Οι τίτλοι του «τέλους» έπεσαν σήμερα στην «Απογευματινή» με μια ανακοίνωση από τον Πρόεδρο του Διοικητικού Συμβουλίου της εφημερίδας κ. Σπυρίδωνα Μαύρο, ο οποίος ενημέρωσε τους εκπροσώπους των εργαζομένων ότι υπεβλήθη αίτηση πτώχευσης στο Πρωτοδικείο Αθηνών.
Οι συνεχείς παλινωδίες και παλινδρομήσεις της διοίκησης δεν μας επέτρεψαν να προετοιμάσουμε ούτε το τελευταίο αποχαιρετιστήριο φύλλο της «Α», καθώς στις 28 Οκτωβρίου, και ενώ όλη η ύλη της εφημερίδας ήταν έτοιμη προς εκτύπωση, ο Διευθύνων Σύμβουλος της «Α» Κώστας Σαραντόπουλος έδωσε προφορική εντολή να μην τυπωθεί το φύλλο. Η ηλεκτρονική πύλη προς τα πιεστήρια της «Ναυτεμπορικής» έκλεισε για τα κείμενά μας με απόφαση του Κώστα Σαραντόπουλου.
Σήμερα επικρέμεται και η απειλή να απαγορευθεί η είσοδος μας, στα γραφεία μας, στο κτήριο της οδού Φειδίου που πριν από 58 χρόνια στέγασε το όραμα του ιδρυτή της «Απογευματινής» Νάσου Μπότση. Του δημοσιογράφου που έδωσε ζωή σε μια από ιστορικότερες εφημερίδες της χώρας και δημιούργησε σχολή από την οποία πέρασαν και έγραψαν κορυφαία ονόματα του Τύπου και των Γραμμάτων.
Αυτή η εφημερίδα όμως κατέρρευσε στα χέρια του εργολάβου - διευθύνοντα συμβούλου, ο οποίος στην πράξη αποδείχθηκε ότι δεν λειτούργησε πότε ως εκδότης και δεν αντιλήφθηκε ποτέ τις ιδιαιτερότητες μίας επιχείρησης του Τύπου.
Έτσι οι 130 εργαζόμενοι που εδώ και δυο χρόνια βάζουμε «πλάτη» για τη συνέχιση της έκδοσης μένουμε κυριολεκτικά στο δρόμο, αφού η νομική διαδικασία, πίσω από την οποία οχυρώνεται ο Κώστας Σαραντόπουλος δε μας επιτρέπει αυτή την ώρα να διεκδικήσουμε ούτε και το επίδομα ανεργίας. Και αυτό γιατί μέχρι την εκδίκαση της αίτησης πτώχευσης - τουλάχιστον τέσσερις μήνες μετά - οι εργαζόμενοι θα παραμένουμε όμηροι και απλήρωτοι.
Του λουκέτου στην «Απογευματινή» προηγήθηκαν πολλοί «σωτήρες» και ...διάττοντες αστέρες, η γνώμη των οποίων επικράτησε πολλές φορές των προειδοποιήσεων των συντακτών.
Προηγήθηκαν επίσης μια σειρά λανθασμένων - όπως αποδεικνύεται από τα γεγονότα - χειρισμών εκ μέρους της διοίκησης, όπως η διακοπή της συνεργασίας της εφημερίδας με φωτογραφικά και ειδησεογραφικά πρακτορεία, ο περιορισμός της ύλης, η μείωση του χαρτιού και του τιράζ, η έλλειψη παντελούς προγραμματισμού και τελικά η ματαίωση των ενθέτων και κυρίως οι δραματικές - τα τελευταία χρόνια - μειώσεις στο προσωπικό. Έτσι, η σοφία της κουκουβάγιας - το σήμα κατατεθέν της «Απογευματινής» - δεν κατάφερε να οδηγήσει το σκάφος σε ασφαλές λιμάνι.
Ωστόσο, οι εργαζόμενοι της «Απογευματινής» δεν προτιθέμεθα να εγκαταλείψουμε το σκάφος.
Στόχος μας εξακολουθεί να είναι πρώτα από όλα η εξασφάλιση των συμφερόντων μας, δεδουλευμένων και αποζημιώσεων, και όσο περνάει από το χέρι μας η επιβίωση της εφημερίδας.
Όπλα μας η ενότητα, η αγάπη για τη δουλειά που κάνουμε, και η αλληλεγγύη προς κάθε συνάδελφό μας, από τα διευθυντικά στελέχη, που αντιστάθηκαν στους εκβιασμούς και τις πιέσεις της εργοδοσίας, έως και τις συναδέλφους μας που επιμελήθηκαν την καθαριότητα των γραφείων μας και μαζί τους περιμέναμε υπομονετικά, αλλά μάταια, την καταβολή των δεδουλευμένων μας.
Περιμένουμε τη στήριξη των Σωματείων μας και των συναδέλφων μας, σε όποια εφημερίδα και Μέσο κι αν εργάζονται, γιατί οι δραματικές εξελίξεις στην «Απογευματινή» δεν πρέπει να λειτουργήσουν ως «πιλότος» στους ασύδοτους σχεδιασμούς επιχειρηματιών που δραστηριοποιούνται στο χώρο των Μέσων Ενημέρωσης».
Η ιστορία της εφημερίδας
Πανό των εργαζομένων στην ΑΠΟΓΕΥΜΑΤΙΝΗ, στην είσοδο του κτηρίου επί της Φειδίου 12. |
Στη συνέχεια η εφημερίδα πέρασε στο Ίδρυμα Μπότση που στο μεταξύ είχε δημιουργηθεί και με νέο εκδότη τον Νίκο Μομφερράτο, ως το 1985, χρονιά που δολοφονήθηκε (21 Φεβρουαρίου) από τη «17 Νοέμβρη». Αντικαταστάθηκε από τον Πάνο Καραγιάννη, ο οποίος ήταν εκδότης της ως το 2002. Στη συνέχεια ανέλαβε την έκδοση της εφημερίδας ο εργολάβος κ. Κώστας Σαραντόπουλος.
Για πολλά χρόνια, η «Απογευματινή» αποτελούσε ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα εφημερίδας ποικίλης ύλης, καθώς δινόταν μεγαλύτερη βαρύτητα σε καλλιτεχνικά, αθλητικά, αστυνομικά και κοινωνικά θέματα, αφήνοντας σε δεύτερη μοίρα τα αμιγώς πολιτικά. Αυτός ο χαρακτήρας ουδετερότητας άρχιζε να αλλάζει με τα χρόνια, παράλληλα με την κομματικοποίηση της πολιτικής ζωής. Αυτό εντάθηκε από τη μεταπολίτευση και μετά, σε συνδυασμό με την εμφάνιση και άλλων συγγενικών πολιτικά εφημερίδων και το αναπόφευκτο κυνήγι του μεριδίου αγοράς που αυτομάτως προέκυψε.
Το 1975 γνώρισε μια μεγάλη διαρροή στελεχών, τα οποία αποχώρησαν και μαζί με άλλους συντάκτες προχώρησαν στην έκδοση της «Ελευθεροτυπίας», ενώ μερικά χρόνια αργότερα (1983) γνώρισε και δεύτερη μεγάλη διαρροή από στελέχη τα οποία προχώρησαν στην έκδοση του «Ελεύθερου Τύπου».
Τον Σεπτέμβριο του 1984 κυκλοφόρησε και η «Απογευματινή της Κυριακής», μάλιστα σε μικρό (tabloid) σχήμα, κάτι που ακολούθησε δύο χρόνια αργότερα (από τις 29 Σεπτεμβρίου 1986) και το καθημερινό φύλλο. Από το 1954 και για πολλά χρόνια, η «Απογευματινή» ήταν εκείνη που διοργάνωνε τα ετήσια καλλιστεία για την ανάδειξη της Σταρ Ελλάς.