Τηρουμένων των αναλογιών το χάος που άφησαν οι ΗΠΑ στο Ιράκ θα μπορούσε να φθάσει και στο Αφγανιστάν. Οι δύο χώρες που απασχόλησαν την αμερικανική στρατιωτική μηχανή επί μια δεκαετία κινδυνεύουν από τζιχαντιστές.
Έπειτα από μήνες δισταγμών ο αμερικανός πρόεδρος Μπαράκ Ομπάμα κατέστρωσε ημερολόγιο αποχώρησης των δυνάμεών του από το Αφγανιστάν. Μετά το 2014 θα παραμείνουν 9.800 στρατιώτες πριν την οριστική αποχώρηση των αμερικανικών δυνάμεων το 2016 με τη λήξη της θητείας του Μπαράκ Ομπάμα προκειμένου να γυρίσει η χώρα σελίδα στους πολέμους στο Ιράκ και στο Αφγανιστάν μετά την 11η Σεπτεμβρίου.
«Ο ιρακινός στρατός υπό κατάρρευση»
Αλλά για να παραμείνει αυτή η στρατιωτική δύναμη θα πρέπει πρώτα η Καμπούλ να υπογράψει διμερή συμφωνία ασφάλειας με τις ΗΠΑ, την οποία διαπραγματεύεται εδώ και μήνες η Ουάσιγκτον. Παρόμοιο κείμενο δεν κατέστη δυνατόν να υπογραφεί με το Ιράκ, με αποτέλεσμα την ολοκληρωτική απόσυρση του αμερικανικού στρατού στις 31 Δεκεμβρίου του 2011. Οι Αμερικανοί, ωστόσο, συνέχισαν να δίνουν δισ. δολάρια για την ενίσχυση του ιρακινού στρατού με υλικά και εκπαίδευση. Είναι ο ίδιος στρατός που κατέρρευσε μπροστά στην θυελλώδη επέλαση των σουνιτών τζιχαντιστών του Ισλαμικού Κράτους του Ιράκ και της Συρίας (ISIS). Αρκετοί παρατηρητές θεωρούσαν ότι το παρακλάδι της Αλ Κάιντα στο Ιράκ είχε αποδεκατιστεί και αποδυναμωθεί μετά την αποστολή μαζικών αμερικανικών δυνάμεων το 2007, υπενθυμίζει ο Μπρους Ρίντελ από το Brookings Institution. Ωστόσο, η αιφνίδια άνοδος της δύναμής της ISIS στο Ιράκ «αποτελεί ένα κακό προηγούμενο και έναν κακό οιωνό για το Αφγανιστάν, όταν οι αφγανικές δυνάμεις θα είναι μόνες, μετά την απόσυρση των Αμερικανών, απέναντι στους Ταλιμπάν» προβλέπει ο αμερικανός ειδήμων.
«Τους έχει αποκλείσει ακόμη και η Αλ Κάιντα»
«Ένα από τα μαθήματα που θα πρέπει να πάρει κανείς από το Ιράκ για το Αφγανιστάν είναι πως θα πρέπει να είναι κανείς έτοιμος να δεχθεί ένα ‘εξωγενές σοκ’», αναλύει ο πολιτικός επιστήμων Κρίστοφερ Τσίβις, από το Κέντρο Ερευνών Rand Corporation, υπενθυμίζοντας στο ότι οι μαχητές της ISIS έχουν εκπαιδευτεί στη γειτονική Συρία και η φήμη τους για τη βιαιότητα στον τρόπο που πολεμούν έχει φτάσει σε τέτοιο σημείο, που ακόμη και η Αλ Κάιντα τους έχει αποκλείσει από το τρομοκρατικό δίκτυό της. Για το Αφγανιστάν, που έχει μικρότερη στρατηγική σημασία από ό,τι το Ιράκ, ο Κρίστοφερ Τσίβις πιστεύει ότι θα βγει από το οπτικό πεδίο των ΗΠΑ μόλις αποχωρήσει και ο τελευταίος αμερικανός στρατιώτης. «Όσο πλησιάζει η στιγμή της αποχώρησης, τόσο περισσότερο μειώνονται οι πόροι, τα συμφέροντα και η συνεργασία της αμερικανικής κυβέρνησης με τους τοπικούς παίκτες στην περιοχή» παρατηρεί ο Τσίβις. «Δεν εργάζονται όλοι προς την ίδια κατεύθυνση, προς τον ίδιο στόχο και προσπαθούν να βγουν εκτός της χώρας».
«Στο δοκιμαστικό πάγκο»
Αλλά όπως έγινε και στο Ιράκ, οι Αφγανοί θα δουν με ανακούφιση να εγκαταλείπουν οι αμερικανοί στρατιώτες τις πόλεις και τα χωριά τους. Από την άλλη, κυρίως οι γυναίκες φοβούνται την επιστροφή του φοβερού καθεστώτος των Ταλιμπάν. «Η διοίκηση του Ομπάμα ελπίζει ότι ίσως οι Αφγανοί θεωρήσουν την αποχώρηση ως ψήφο εμπιστοσύνης προς τους θεσμούς τους», γράφει ο Σκοτ Σμιθ από το ίδρυμα United States Institut for Peace. «Αλλά το πιο πιθανό είναι ότι θα το θεωρήσουν σήμα εγκατάλειψης». Σε κάθε περίπτωση οι ειδικοί επισημαίνουν ότι εάν τελικά υπογραφεί η διμερής συμφωνία ασφαλείας, θα υπάρξει χρόνος για καλύτερη εκπαίδευσης του αφγανικού στρατού, που αρχίζει να παίρνει πρωτοβουλίες σε τοπικό επίπεδο απέναντι στους Ταλιμπάν. «Ο στρατός του Αφγανιστάν βρίσκεται στο δοκιμαστικό πάγκο εδώ και ένα χρόνο. ΄Εχει συμμετάσχει στο 90% των στρατιωτικών επιχειρήσεων και το αποτέλεσμα είναι μάλλον καλό» υπογραμμίζει ο Μπρους Ρίντελ από το Brookings Institution. Επιπλέον, η αμερικανική διοίκηση πιέζει προς έναν εθνικό διάλογο ανάμεσα στην Καμπούλ και τους Ταλιμπάν με στόχο τη συμφιλίωση των δύο πλευρών.
ΠΗΓΗ: Deutsche Welle
