Είναι επίπονο να ανήκεις στην κατηγορία του «ζώντος μύθου».
Πόσο μάλλον όταν είσαι ο Ζαν Λικ Γκοντάρ και έχεις συνδιαμορφώσει με τις
ταινίες σου το μέλλον του ευρωπαϊκού κινηματογράφου, έχεις συμβάλει στην
ελευθερία της έκφρασης, πρωτοπορώντας αισθητικά και εννοιολογικά. Οταν είσαι 83
χρόνων και έχεις κατακτήσει με το σπαθί σου το δικαίωμα να λες ό,τι θες και
μετά να τρέχουν οι άλλοι να ερμηνεύσουν τις δηλώσεις σου (πρόσφατο το
παράδειγμα συνέντευξής του, στην οποία ζητάει από τον Ολάντ να παραχωρήσει την
εξουσία στη Μαρί Λεπέν, για να «ταρακουνηθούν λίγο τα πράγματα»).
Στο επιτυχημένο αφιέρωμα της Ταινιοθήκης της Ελλάδος «Τώρα
Γκοντάρ / Maintenant Godard», που ολοκληρώνεται αύριο, προβλήθηκε και η νέα του
ταινία του («δεν θα πω η τελευταία, είναι πολύ νεανική, σχεδόν πανκ», είπε
προλογίζοντας ο διευθυντής φωτογραφίας Φαμπρίς Αρανιό). Το «Adieu au langage»,
που έκανε την πρεμιέρα του στις Κάννες, γυρίστηκε σε 3D. Γιατί; Η απάντηση δεν
υπάρχει στην οθόνη, αλλά ερμητικά κλειστή στο μυαλό του σκηνοθέτη. Γυρισμένη
στο στενό περιβάλλον του –στο ελβετικό χωριό όπου ζει και στο σπίτι του–,
εστιάζει στον σκύλο του, σε πρόσωπα που διασταυρώνονται, σε εικόνες που
αναπαράγονται με διαφορετική «ανάγνωση».
Παράλληλα, «τρέχει» ο λόγος. Ο δικός
του, γκονταρικός λόγος. Ρισελιέ, Μακιαβέλι, Μπίσμπαρκ. Κεφάλαιο πρώτο: η φύση.
Κεφάλαιο δεύτερο: η μεταφορά. Ερωτήσεις: «Είναι δυνατόν να παράγουμε μια
έννοια;». «Τι είναι μεταφορά; Ρωτήστε τους Αθηναίους όταν παίρνουν το τραμ».
Ενας από τους ήρωες κουβαλά μαζί του ένα λεύκωμα του Γαλλορώσου ζωγράφου
Nicolas de Stael, από τους σημαντικότερους της μεταπολεμικής περιόδου. Ο
πόλεμος, η ιστορική μνήμη, η ιστορική καταστροφή. Είναι εύκολο να εξάρουμε την
αφαιρετικότητα και την εικονοκλαστική εμμονή του. Αλλά θα πρέπει να
συμφιλιωθούμε και με την ιδέα ότι δεν είναι πλέον έτσι. Οτι ο μετρ απλώς
αναπαράγεται όλο και πιο αδιέξοδα, όλο και πιο εξαντλημένα και εξαντλητικά (για
τον θεατή). Οτι οι «αποχαιρετισμοί» πρέπει να γίνονται εγκαίρως για να είναι
θλιμμένοι (τρυφερά, μοναδικά, θαυμαστικά) και όχι θλιβεροί.
Πηγή: Η Καθημερινή
