Είναι γνωστό ότι οι περισσότερες ανθρώπινες δραστηριότητες προκαλούν απόβλητα, μερικά από τα οποία συνιστούν απειλή για τη δημόσια υγεία και εστία δυσλειτουργιών για τα σύγχρονα μητροπολιτικά κέντρα. Στη χώρα μας θα έλεγα ότι διάγουμε περίοδο πολιτισμικής κρίσεως η οποία αποτυπώνεται στο θέμα της διαχείρισης των στερεών αποβλήτων. Ωστόσο, δεν είμαστε διατεθειμένοι – ως πολίτες – να παραδεχθούμε πως ευθυνόμαστε συνολικώς γι’ αυτήν την κατάσταση την οποία καυτηριάζουμε.
Για τη δημοτική αρχή του Πειραιά, η συμμετοχή των πολιτών στο θέμα της διαχείρισης των στερεών αποβλήτων αποτελεί τον μοναδικό ενδεδειγμένο δρόμο προκειμένου να επιτύχει το συγκεκριμένο εγχείρημα. Πρέπει να καταλάβουμε ότι το πρόβλημα δεν είναι αν ο κάδος βρίσκεται στην πόρτα μας ή στην πόρτα του γείτονά μας. Το πρόβλημα δημιουργείται από όλους εμάς που παράγουμε απορρίμματα και δεν οργανώνουμε καλύτερα την ταξινόμησή τους. Όπως αναφέρεται στην έρευνα που διενήργησε το Περιφερειακό Γραφείο Ευρώπης της Παγκόσμιας Οργάνωσης Υγείας για τα «Στερεά Απόβλητα και την Υγεία», «ο εξορθολογισμός της παραγωγής αποβλήτων εξαρτάται από την ουσιαστική συμβολή των πολιτών – καταναλωτών».
Οι πολίτες είναι εκείνοι που καθορίζουν την επιτυχία ή την αποτυχία ενός συστήματος ανακύκλωσης και θα επιτρέψουν ή θα αποτρέψουν την κατασκευή οποιασδήποτε μονάδας επεξεργασίας στερεών αποβλήτων. Βασική προϋπόθεση για τη θετική στάση των πολιτών αποτελεί αποκλειστικά και μόνο η διαφάνεια και η σωστή ενημέρωση. Σ’ αυτό το επίπεδο θέλουμε να εργαστούμε αρμονικά και με καλή θέληση.Το πρώτο βήμα προς αυτήν την κατεύθυνση κάνει σήμερα ο Δήμος Πειραιά. Αναλαμβάνει πρωτοβουλία και διοργανώνει αυτήν την ημερίδα για την Ανακύκλωση και τα διαφορετικά μοντέλα Επεξεργασίας των Στερεών Αποβλήτων. Κατά τη διάρκεια των ομιλιών και της συζήτησης που θα ακολουθήσει θα έχουμε την ευκαιρία να ανταλλάξουμε απόψεις και χρήσιμες πληροφορίες που θα μας βοηθήσουν να συνεργαστούμε και να ξεπεράσουμε αγκυλώσεις του παρελθόντος. Για το λόγο αυτό έχουμε προτείνει ήδη από την άνοιξη να δημιουργηθεί σύνδεσμος δήμων της ευρύτερης περιοχής του Πειραιά και η δημιουργία σύγχρονου εργοστασίου επεξεργασίας αποβλήτων.
Αυτός είναι ο τελικός αντικειμενικός σκοπός, τον οποίο θα επιτύχουμε εάν εξετάσουμε: Τι συμβαίνει στο εξωτερικό.Ποια είναι η κατάσταση στη χώρα μας. Πώς μπορούμε να δημιουργήσουμε ένα αντικειμενικό μοντέλο λειτουργίας μηχανισμού ανακύκλωσης και επεξεργασίας των στερεών αποβλήτων. Πότε μπορούμε να φθάσουμε στο επιθυμητό αποτέλεσμα.Πού θα μπορούσαμε να δημιουργήσουμε αυτές τις σύγχρονες υποδομές. Η διαχείριση των στερεών αποβλήτων χωρίζεται σε τέσσερα επιμέρους επίπεδα, τη λειτουργία των οποίων πρέπει να αποσαφηνίσουμε.
α. Στο πρώτο επίπεδο βρίσκεται η Ευρωπαϊκή Ένωση, η οποία μέσω της Ευρωπαϊκής Επιτροπής καταρτίζει Οδηγίες με τις οποίες πρέπει να εναρμονιστούν τα κράτη - μέλη σύμφωνα με κάποιο χρονοδιάγραμμα και αφού πρώτα παρέχει οικονομοτεχνική υποστήριξη. Στη συνέχεια ελέγχει και επιβάλλει ποινές (π.χ. Κουρουπητός).
β. Στο δεύτερο επίπεδο εντάσσεται η κεντρική κυβέρνηση που ευθύνεται να ενημερώσει την κοινή γνώμη και να προωθήσει νομοθετικές ρυθμίσεις που θα εναρμονίσουν το εθνικό νομοθετικό πλαίσιο με το Κοινοτικό. Οι εθνικές κυβερνήσεις μεταφέρουν πόρους, τεχνογνωσία και μεθοδολογία στις Περιφέρειες, οι οποίες σύμφωνα με τον εκάστοτε περιφερειακό σχεδιασμό αναλαμβάνουν την υλοποίηση έργων διαχείρισης των στερεών αποβλήτων.
γ. Ακολουθεί στο τρίτο επίπεδο η Τοπική Αυτοδιοίκηση, η οποία έρχεται σε άμεση επαφή τόσο με τις Περιφέρειες, όσο και με τους πολίτες. Οι Οργανισμοί Τοπικής Αυτοδιοίκησης ευθύνονται να επιλέγουν και να υποδεικνύουν κατάλληλες θέσεις για την εγκατάσταση μονάδων επεξεργασίας των στερεών αποβλήτων. Στο πλαίσιο αυτό εντάσσονται και οι προτάσεις του Δήμου Πειραιά, καθώς και η αντικειμενική, έγκαιρη και ολοκληρωμένη ενημέρωση της κοινής γνώμης.
δ. Στο τέταρτο επίπεδο ανήκουν οι πολίτες, οι οποίοι παράγουν τα απορρίμματα και πρέπει να συμβάλλουν ενεργά στην αντιμετώπιση του προβλήματος που οι ίδιοι προκαλούν.Με την ημερίδα αυτή λοιπόν, θα προσπαθήσουμε να αναλύσουμε λεπτομερώς ποια είναι η Ευρωπαϊκή Οδηγία που δημιουργεί το πλαίσιο λειτουργίας, ανακύκλωσης και διαχείρισης των στερεών αποβλήτων. Θα εξετάσουμε το σχέδιο διαχείρισης, τις βιολογικές επεξεργασίες και την αξιολόγηση τεχνολογιών επεξεργασίας των στερεών αποβλήτων.
Υπάρχουν πολλοί τύποι στερεών αποβλήτων και αυτό οφείλεται στις πολλές πηγές παραγωγής τους: δημοτικά απόβλητα, οικιακά απορρίμματα, αγροτικά απόβλητα, απορρίμματα γραφείων και καταστημάτων, υγειονομικά απόβλητα, μπάζα από κατασκευές και κατεδαφίσεις και ειδικά και επικίνδυνα απόβλητα.Για να καθοριστεί η στρατηγική διαχείρισης των αποβλήτων είναι ζωτικής σημασίας η εκτίμηση της σύνθεσης και της ποιότητας τους, που δίνει την ευκαιρία να προβλεφθούν οι επιπτώσεις στην ατμοσφαιρική ρύπανση, στη ρύπανση των υδάτων και στην υγιεινή και ασφάλεια των εργαζομένων στη διαχείριση των αποβλήτων.
Πρέπει να καταλάβουμε ότι σε σύγχρονα αστικά κέντρα όπως είναι ο Πειραιάς και οι γειτονικοί δήμοι χρειάζεται σωστή διαχείριση, συλλογή και διάθεση των αποβλήτων. Αυτό θα γίνει μόνο με τη συνεργασία των δήμων από την οποία μπορεί να προκύψει ένα αποτελεσματικό και αξιόπιστο διαχειριστικό σύστημα αποβλήτων. Ας κάνουμε σήμερα το πρώτο βήμα. Αναλαμβάνουμε πρωτοβουλία γιατί αγαπάμε την πόλη μας, επενδύουμε σε ένα καλύτερο αύριο, αφήνουμε πίσω τη μιζέρια και την ασυνεννοησία. Εύχομαι καλή επιτυχία στις εργασίες της ημερίδας. Ελπίζω αυτό να είναι η αρχή μιας νέας εποχής.
